کاریکاتور(1) cartoon/caricature
واژه کاریکاتور بیش از صد سال پیش از زبان فرانسه وارد فارسی شد و به قسمت های وسیعی از طرح ها و تصویرهای شوخ طبعانه را شامل می شود. در زبان انگلیسی واژه کارتون معادل واژه کاریکاتور در فرانسه است و شمول مصداقی بیشتری دارد ولی کاریکاتور به نوع خاصی از کارتون گفته میشود که به برجسته کردن بعضی از نقایص و هجو افراد تاکید دارد.[1]
محمدرضا اصلانی چنین توصیف می کند: کاریکاتور تصویر خنده داری است که در وجهی مضحک اغراق می شود.
در ادبیات کاریکاتور نوعی تکنیک شخصیت پردازی به خصوص در کارهای طنز و کمیک است. در این تکنیک نویسنده با استفاده از اغراق و تحریف در توصیف، برخی ویژگی های شخصیت فرد مورد نظر را برجسته و مضحک می کند.
در نقاشی هم کاریکاتور به همین شکل است؛ زیرا نقاش ضمن ترسیم یا بزرگتر و نامتجانس جلوه دادن بخشهایی از اندام بدن فرد، سعی در تمسخر آمیز جلوه دادن او دارد.[2]
گرچه کاریکاتور نویسی بیشتر در کمدی معمول است، گاه در تراژدی نیز میتوان تصاویری کاریکاتوری از اشخاص فرعی پیدا کرد، مثل رود ریگو در نمایشنامه اتللّو.[3]
