آثار مثبت طنز:
طنز آثار زیادی بر فکر و روح انسان دارد. گاهی اوقات که زندگی انسان وارد گردنه‌های پرپیچ و خم می‌شود و ماشین زندگی انسان گرم و سوزان می‌شود، شوخی و مزاح مانند جرعه آبی است بر آتش سوزان درون انسان، و اگر در چنین جایی طراوت و شادی حاصل از شوخی نباشد چه بسا دیگر چرخ زندگی انسان مثل همیشه با سرعت نچرخد.
امام صادق ع در اهمیت شوخی کردن می فرمایند:
کَیْفَ مُدَاعَبَةُ بَعْضِکُمْ بَعْضاً؟ قُلْتُ: قَلِیلٌ. قَالَ فَلَا تَفْعَلُوا فَإِنَّ الْمُدَاعَبَةَ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ وَ إِنَّکَ لَتُدْخِلُ بِهَا السُّرُورَ عَلَى أَخِیکَ وَ لَقَدْ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یُدَاعِبُ الرَّجُلَ یُرِیدُ أَنْ یَسُرَّهُ.[1]
امام صادق ع از یونس ابن شیبانی پرسیدند: کیفیت شوخی کردن شما با یکدیگر چگونه است؟ جواب داد: کم شوخی می کنیم. حضرت فرمودند: این کار را نکنید، شوخی از حسن خلق انسان سرچشمه میگیرد. تو با این کار می توانی در قلب برادرت سرور و شادی داخل کنی، رسول خدا با مردم شوخی می کرد و قصد شاد کردن آنها را داشتند.
چه بسیار کشتی شکست خورده‌ای را که به خاطر شکست، اعصابش به همه ریخته و هیچ جور راه نفوذی را برای ورود به فکر و روح‌اش برای دیگران نگذاشته است، در اینجا میتوان با چند شوخی بجا قلبش را نرم کرد و او را از این بحران فکری و روحی نجات داد.
به طور کل میتوان از فواید طنز چنین نام برد:
1. رفع خستگی
2. ایجاد نشاط برای امور جدی
3. آسان شدن کارها و وظایف
4. کسب محبت و عشق بین افراد جامعه
5. پلی ارتباطی برای ارتباطات اجتماعی
6. نوعی معالجه و درمان (خنده درمانی)
7. سبب مسرور شدن خداوند و رسول خدا ص
8. نوعی عبادت و هدیه و انفاقی است به دیگران
9. تشکیل جامعة با نشاط و مثبت گرا
10. تخلیة روانی افراد از درد و غم‌ها
11. روشی تأثیر گذار در امر به معروف و نهی از منکر
12. طنز انتقادی و جامعه متعالی
13. کسب نشاط و بالا رفتن راندمان کاری
14. آموزش و پرورش موفق[2]
در تمام این مواردی که ذکر شد اثر طنز بسیار بالاست و در بعضی موارد چه بسا بدیل و جایگزینی نداشته باشد.
[1] کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی (ط - الإسلامیة)، ج2 ؛ ص663، 8جلد، دار الکتب الإسلامیة - تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق.
[2] بعضاً گرفته شده از: بهشت اخلاق، مهدی نیلی پور، ج۲، ص ۸۱۸ و ۸۲۰، انتشارات مرغ سلیمان، چاپ دوم و نمایی از طنز دینی، ولی الله عظیمی.
من